Deze keer geen reisverhaal, maar zomaar wat gedachten over toekomstig vervoer

Hans staat vandaag vroeg op omdat hij een seminar wil bijwonen over zijn favoriete onderwerp, het openbaar vervoer. Hij woont in de binnenstad van Den Haag en moest dus wel even nadenken hoe hij het wilde organiseren, omdat het seminar in Emmen is, een afstand van dik 200 kilometer.

Hij had er natuurlijk ook voor kunnen kiezen om de bijeenkomst als webinar bij te wonen, iets wat 80% van deelnemers aan dit soort bijeenkomsten normaal gesproken ook doen. De verbindingen zijn tegenwoordig echt razendsnel en door de professionaliseringsslag met camera opnames, in combinatie met de huidige generatie telefoontoestellen is de live verbeelding tenminste zo goed als de lijfelijke aanwezigheid.

Maar hij wil echt graag een paar collega’s in het veld spreken en tenminste één hele aardige vrouwelijke collega die hij graag wil uitnodigen voor een drankje en een hapje na afloop.

Daarom heeft hij gisteren via de app een auto gereserveerd. En omdat hij heeft besloten om tijdens de rit niet te werken heeft hij aangegeven dat hij graag in een bus wil reizen, dat is goedkoper. De computer had voor hem uitgerekend dat het nog goedkoper zou zijn als er iets wordt omgereden. Daar hoefde hij natuurlijk niet voor te kiezen, maar omdat het toch nog aanzienlijk in de kosten scheelde heeft hij daar uiteindelijk voor gekozen. Het betekent wel dat hij vanochtend nog eerder op moet staan.

Hans denkt niet zonder trots aan het openbaar vervoer systeem dat hij mede heeft helpen ontwikkelen. De kosten waren gelukkig niet het grootste struikelblok, want er was voldoende animo vanuit het bedrijfsleven om te investeren in het wagenpark. Daarnaast is het al jaren common good om megaprojecten voor de publieke sector met privaat- en publiek geld te financieren, waarbij de overheid altijd uiteindelijk de zeggenschap wil behouden en daarom tenminste voor 60% mee financiert.

Nee, het probleem zat veel meer in het verkrijgen van voldoende grond rondom de steden om daar ondergrondse garages te kunnen bouwen. En hoewel hij van linkse signatuur is moest hij wel het rechtse kamp nageven dat die veel heeft betekent om allerlei administratieve procedures en bezwaarmogelijkheden enorm te vereenvoudigen en zelfs af te schaffen. Wat opeenvolgende regeringen in het verleden niet gelukt is wisten drie extreem rechtse regeringen er wél door te drukken. Geen bezwaar meer mogelijk als een project wordt aangemerkt als “van nationaal belang”. Daarnaast wisten ze de administratieve last voor burgers en ondernemingen met zeker 60% te verminderen. Nog steeds is Hans geen fan van de “rechtse rakkers” zoals hij ze noemt, maar stiekem had hij toch gehoopt dat het niet bij drie regeerperiodes was gebleven. Er zal altijd wel een golfbeweging blijven, zoals in het gewone leven. Dan weer links aan de macht, dan weer rechts. Wie weet worden ze weer opnieuw in het zadel geholpen door de kiezers die het nu, na vier linkse kabinetten, wel een beetje hebben gehad met de-polarisatie en regulering. Vrije markt zal mogelijk weer het adagium worden. Maar zijn gedachte dwalen af.

Hij smeert zijn boterhammen en zet ondertussen zijn koffie. Altijd zwart, geen suiker en melk. De ondergrondse garages zijn er uiteindelijk dus gekomen en niet zo weinig ook. Een soort cordon van ondergrondse garages rondom elke stad in Europa die tevens gebruikt kunnen worden als bunkers en schuilkelders in geval van nood.

Elke plek in de garage is voorzien van een elektrische laadpaal, maar dat is voor een groot deel al niet meer nodig, omdat in de garages ook voldoende waterstof vulstations aanwezig zijn. De waterstofauto heeft in de afgelopen jaren echt een enorme vogelvlucht genomen, geholpen door het positieve economisch tij en het feit dat groene waterstof, sinds de totstandkoming van de Verenigde Staten van Europa, een stuk goedkoper is geworden. Nu wordt de energie tenminste opgewekt op de meest logische en daarmee dus de meest efficiënte plekken.

Er zijn enorme aantallen vierkante kilometers aan zonnepaneelparken aangelegd in het binnenland van de Staten Spanje en Portugal en minstens zoveel kilometer aan windparken in de Noordzee, uiteraard met subsidie van de federale overheid. Tel daar de energieproductie van alle waterkrachtcentrales uit de Scandinavische Staten, de bij wet vastgelegde bosaanplantprojecten die jaarlijks voor miljoenen nieuwe bomen hebben gezorgd  én alle kleinere maar samen net zulke belangrijke energie opwekkingsprojecten uit de andere Staten bij op en het is niet moeilijk te zien dat er sinds zo’n twee jaar voor het eerst in de USE een energie overschot is. Wat zei de President nu laatst: “het heeft wat gekost, maar dan heb je ook wat”. En zo wordt het ook beleefd door de meeste Europeanen.

Hans wordt ruw in zijn mijmering onderbroken door zijn telefoon die hem vertelt dat de bus er over een  paar minuten is. Hij heeft precies nog tijd genoeg om zijn spullen naar de keuken te brengen, schoenen en jas aan te doen en tas over zijn schouder te zwaaien.

Hoe eenvoudig wordt je leven tegenwoordig toch gemaakt, denkt hij bij het afsluiten van de deur. Vroeger moest je het huis schoonmaken, afwassen, verlichting in de gaten houden, kleding wassen en noem maar op. Dat kun je je nu toch niet meer voorstellen.

Charlie, zijn huisrobot, regelt nu eigenlijk al dit soort triviale zaken voor hem. In het begin was dat natuurlijk nog wel een beetje wennen, want Charlie moest eerst zijn gewoontes een beetje doorkrijgen. Hoe laat staat hij zo’n beetje dagelijks op, wanneer moet de douche op de juiste temperatuur zijn, welke producten wil hij het liefst bij zijn ontbijt, wanneer mag de stofzuiger gebruikt worden (niet tijdens zijn thuiswerkdagen!) en hoeveel geld is er maandelijks beschikbaar voor de boodschappen? Duizend en één dingen waar Charlie rekening mee moet houden, maar door de ontwikkelingen op het gebied van Artificial Intelligence bleek het uiteindelijk een fluitje van een cent.

Natuurlijk, het is en blijft een flinke investering, maar hij zou niet meer zonder kunnen. Charlie gaat stil door het huis en doet zijn ding en als Hans wat meer roering wil dan laat hij dat gewoon weten en Charlie speelt zijn favoriete muziek of zingt zijn lievelingsliedjes.

Charlie doet de afwas als Hans van huis is, geeft de planten water en voeding en bestelt alvast de boodschappen die nodig zijn voor de komende dagen. En zolang Hans zijn kleding in de juiste wasmand deponeert neemt Charlie het was- droog- en vouwgedeelte voor zijn rekening.

Maar hoe prettig Hans de aanwezigheid van Charlie ook vindt, hij is geen levensgezel. Het is geen mens van vlees en bloed, het is geen vrouw. En die behoefte aan menselijk contact, dat blijft, dat kan Charlie nooit vervangen.

En daarom trekt Hans de deur achter zich dicht (op slot doen hoeft niet meer, deuren werken via irisscan in combinatie met fingerprint reading) en snelt hij zich naar zijn bus.

Hans heeft het vanochtend goed naar zijn zin, hij gaat immers proberen een date te scoren, dus neemt hij uitgebreid de tijd om iedereen in de bus te groeten. Uiteraard zijn dat alleen de passagiers, want een chauffeur in een auto is allang verleden tijd. Zélf rijden doe je tegenwoordig alleen nog maar voor de sport op een circuit, of natuurlijk in een van de vele fake city’s. Steden, verdeeld over Europa, met een geheel eigen thema. Zo kun je naar Middle Age Town in de Staat Frankrijk, waar ze een Middeleeuwse Stad tot in detail na hebben gebouwd, of naar Century 2020, in de Staat Bosnië. Daar is het leven precies zoals het in 2020 was, inclusief auto’s op benzine en vrachtauto’s en taxi’s op diesel. Superleuk. Laatst is hij nog, helaas in zijn eentje, naar Roll Over Lay Down geweest, in de Staat Zweden. Ze zeggen dat daar het grootste reuzenrad ter wereld staat én een achtbaan om je tanden bij af te likken. Hoewel je het natuurlijk geen achtbaan kunt noemen want Hans schat in dat hij wel een kwartier lang over de kop, onderdoor, schuin en zijwaarts is geslingerd totdat hij er kotsmisselijk van was geworden. Geweldig!

De bus die Hans heeft besteld is een waterstof bus met van die grote tanks op het dak. Emissieloze uitstoot, zoals al het vervoer. Ook in deze bus kun je er voor kiezen om in afzondering te gaan zitten. Met een simpele druk op de knop schuiven de hufterproof ramen omhoog vanuit de vloer en kun je binnen bepalen of je gedempt glas wil of niet. Maar Hans heeft geen bus besteld om vervolgens tóch nog in je eentje te gaan zitten, dus blijft hij ‘openbaar’, geen glas voor Hans vandaag.

De bus is vanochtend vroeg vertrokken vanuit één van de ondergrondse garages. De centrale computer had al uitgerekend hoeveel waterstof er getankt moest worden, wie er als eerste opgehaald moest worden en welke route de meest efficiënte en snelle is. Hans blijkt de passagier die vandaag het verste moet reizen, maar dat had zomaar ook heel anders kunnen zijn. Het is namelijk de gewoonste zaak van de wereld dat er passagiers vervoerd worden die bijvoorbeeld van Den Haag naar Rome reizen, of van Lissabon naar Oslo. Daarom ook zijn er achterin de bus een aantal slaapcabines. De bus meldt zich aan het einde van de rit in de dichtstbijzijnde garage om te gaan tanken totdat het opnieuw wordt opgeroepen. En zo rijden er miljoenen bussen, vrachtwagens, personen auto’s en Chins in de USE. Het enige wat je hoeft te doen is een app installeren op je telefoon, een auto van je keuze bestellen, het tijdstip ingeven en er voor zorgen dat je op tijd op de afgesproken plaats bent. De auto of bus, net wat je besteld hebt, wacht slechts vijf minuten. Daarna rijdt het weg en moet je een nieuwe bestellen.

Eenmaal een plek in de bus gevonden bedenkt Hans dat het nog niet zo eenvoudig was om dit hele systeem in het vrachtvervoer voor elkaar te krijgen, waarbij dan vooral het vervoer over land een heet hangijzer was. En dat was natuurlijk ook niet zo gek. Honderdduizenden mensen verdienden daar een goed belegde boterham mee. Vrachtwagenchauffeurs, transportondernemers, charteraars, logistiek- en expeditie medewerkers, enz. Allemaal vreesden ze voor hun baan. Dat bleek achteraf totaal ongegrond, sterker, er zijn alleen maar meer banen bijgekomen. De chauffeurs hoefden weliswaar niet zelf meer te rijden, maar daarvoor in de plaats zijn ze vrachtbegeleiders geworden. Ze zorgen ervoor dat de juiste vracht op het juiste moment op de juiste plaats wordt opgehaald, ze rijden mee met de vracht, zorgen voor een goede aankomst, houden contact met de klant. Het zijn een soort servicemensen geworden, oprecht het visitekaartje van het bedrijf. En ze hebben servicegerelateerde bijscholing gekregen, omdat een vrachtwagenrijbewijs geen vereiste meer was, maar service en begeleiding wél. En ondernemers en logistiek medewerkers moesten er natuurlijk ook gewoon blijven.

Maar goed, voordat de sector hiervan overtuigd was moest er heel wat water door de Rijn stromen. Eigenlijk gold hetzelfde voor de hele taxibranche. En die hadden inderdaad veel meer te vrezen, want wie heeft er nog een taxichauffeur nodig bij een zelfrijdende auto? Maar toch, hij had met voldoende mensen gesproken die van de nood een deugd hadden gemaakt en die bijv. ouderen zijn gaan begeleiden tijdens hun reis. Want hoe eenvoudig het rijden ook is gemaakt, voor ouderen zal het altijd wel een dingetje blijven.

Hans moet glimlachen als hij terugdenkt aan al die gesprekken die hij gevoerd heeft tijdens de jaren van de transporttransitie. Het waren leuke, inspirerende, maar ook moeilijke en soms zelfs gevaarlijke gesprekken waarbij de emoties hoog opliepen. Zo kan hij zich nog heel goed het gesprek met een pakketvervoerder voor de geest halen. Het was bij de introductie van de Chin, de kleinst mogelijke Japanse versie van een auto. Niet geschikt voor personenvervoer, wel voor pakketjes. Een superkleine driewieler die volgens fabrikant Toyota vooral geschikt was voor stadsvervoer omdat ze overal tussendoor kunnen schieten. Terecht vreesde deze bezorger voor zijn baan, want de Chin kostte nog geen kwart van het salaris wat hij verdiende. En inderdaad bleek de man een  jaar later zijn baan kwijt te zijn, maar hij schreef ook dat hij niet bij de pakken neer was blijven zitten en zelf een aantal Chins had gekocht en nu vooral achter de computer zijn geld verdiende. Ontwikkelingen zijn niet te stoppen blijkt telkens maar weer, maar de mens is zo vreselijk inventief, die overkomt alle roerige wateren. En bij die gedachte sluit Hans zijn ogen en zet zijn stoel op de relaxstand om even lekker weg te dromen, op naar zijn aantrekkelijke collega.